یک سویه بانک مرکزی

عصر تعادل:بانک مرکزی ظرف دو سال گذشته با اقتدار کاهش نرخ تورم را در دستور کار قرارداده است و با ابزار کنترلی در سیاست­های پولی که خصوصاً مهار نقدینگی و گردش حجم پول و نیز تعدیل نرخ سود بانکی مهم­ترین بازیگردانهای آن بوده­اند، تاکنون موفق به اجرای سناریوی شبیه سازی شده، بوده است. البته طرح کاهش تورم موفقیت خود را تا امروز مدیون بروز خسارت­های سنگین به تولید ناخالص داخلی در کلیه بخش­های اقتصادی می­باشد، هدف نگارنده از این نگارش تحلیل وضعیت سیستم بانکی کشور در قبال تحولات متضاد نشأت گرفته از تغییرات مؤثر در نرخ سود بانکی و چگونگی کاهش فزاینده تورم می­باشد، باید اشاره نمود برغم تفاوت­های ذاتی در بانکداری دولتی و خصوصی ( بانک­های دولتی در بودجه سالیانه بخشی از اعتبار جاری وزارتخانه و سازمان­های دولتی را در قالب تسهیلات دولتی پرداخت می­نمایند، حال آنکه بانک­های خصوصی صرفاً براساس انتفاع فعالیت دارند) در سیستم پولی موجود بشکل مسالمت­آمیز و زنجیره­ای و مکمل به آزمون و خطا می­پردازند،لازم به ذكر است هم اینک هیچکدام از بانک­های کشور تقریباً مقررات ابتدائی بال یک را نیز ( نرخ کفایت سرمایه حداقل 8% ، خروج و کاهش دارائی­های سمی و اعتبارسنجی کالائی) رعایت نمی‌نمایند و طی سال­های متمادي صرفاً بر مبنای سپرده­گیری و جمع­آوری منابع گران قیمت حرکت نموده که همین امر باعث گردیده کاهش نرخ سود بانکی بیش از آنکه مشتریان بانک­ها را متضرر سازد، خود بانک­ها را دچار آسیب و خسارت نماید، چه اینکه منابع گران قیمت بانک­ها بصورت تسهیلات در اختیار متقاضیان حقیقی و حقوقی قرار گرفته و معضل بزرگتر اینکه بالای 90% وجوه خارج شده از بانک­ها به سادگی قابل بازگشت نمی­باشند و از سوی دیگر خیل دارندگان سپرده­های کلان تمایلی به حفظ موجودی خود در بانک‌ها ندارند، پس می­توان اذعان نمود که کاهش نقدینگی و حجم پول ظرف 2 سال گذشته در قیاس با سالهای قبل گرچه منجر به مهار تورم و سیر نزولی آن دارد و بانک مرکزی نیز با تعدیل مستمر نرخ سود بانکی سعی در تغییر مسیر سپرده­های بانکی به بازار تولید و رونق بخش صادرات و ایجاد اشتغال دارد لیکن بدلیل عدم ایجاد بستر مناسب در جذب سرمایه­های جدید، عدم هارمونی واحد بین تزریق نقدینگی اجباری و بنگاه­های تولیدی ناکارا و عدم سیاستگذاری در استفاده بهینه از فرصت ایجاد شده پولی بمنظور ساماندهی اشتغال و کاهش بیکاری و صرفاً با الزام ساختن بانک­های خصوصی و دولتی به کاهش نرخ سود بانکی، سناریوئی را که آگاهانه طراحی کرده، بدون کوچکترین راهبری و هدایت در مسیری نامعلوم به جلو می­راند.
شهرام عالي پور